1- سرعت شاتر چیست؟
2- نقش سرعت شاتر در تثبیت حرکت سوژه
3- نقش سرعت شاتر در نوردهی
اگر می خواهید عکاسی را به صورت حرفه ای دنبال نمایید، نیاز است که درک خوبی از سرعت شاتر و تاثیر آن بر تصاویر داشته باشید. چه نوع جلوه هایی را می توان با سرعت شاتر سریع یا کُند ایجاد کرد؟
سرعت شاتر کمک می کند تا حرکت سوژه ی خود را در تصویر کنترل نمایید.
نکات مهم:
- یک سرعت شاتر سریعتر حرکت سوژه را در تصویر ثابت می کند.
- یک سرعت شاتر کُندتر یک جلوه تار از حرکت سوژه در تصویر ایجاد می کند.
- شما می توانید با باز/بسته کردن شاتر میزان نور ورودی به دوربین را تنظیم نمایید.
سرعت شاتر (به آن زمان نوردهی نیز می گوییم) مدت زمانی است که شاتر باز است و نور می تواند وارد سنسور دوربین شود. سرعت شاتر با مقادیری مانند 1 ثانیه، 1/2 ثانیه، 1/4 ثانیه … 1/125 ثانیه تا 1/250 ثانیه و غیره نشان داده می شود.
یک سرعت شاتر سریع، مدت زمانی که نور می تواند وارد دوربین شود را کاهش می دهد. این در حالی است که یک سرعت شاتر کُند، مدت زمان ورود نور را افزایش می دهد. بنابراین سرعت شاتر کُندتر نتیجه می دهد که میزان نور بیشتری می تواند وارد دوربین شود.
سرعت شاتر نه تنها به شما اجازه می دهد که میزان نور ورودی را تنظیم کنید، بلکه می توان با استفاده از آن نحوه ی ثبت حرکت سوژه در تصویر را نیز تغییر داد. در یک سرعت شاتر سریع، شما می توانید حرکات سوژه را کاملاً تثبیت (فریز) نمایید. بالعکس، زمانی که از یک سرعت شاتر کُند استفاده می کنید، می توانید سوژه را در جهت حرکتش تار نمایید و بنابراین حرکت سوژه ی متحرک، مثلاً حرکت آب روان را در تصویر ثبت کنید. به عبارت دیگر سرعت شاتر به شما این کنترل را می دهد تا تصمیم بگیرید که حرکت سوژه چگونه به تصویر کشیده شود.
برای تغییر در نحوه به تصویر کشیده شدن حرکت سوژه در عکس، از تنظیم سرعت شاتر استفاده نمایید.
تصویر بالا با دوربین EOS 5D Mark III و لنز EF24-105mm f/4L IS USM در فاصله کانونی 105mm در اولویت شاتر و نوردهی خودکار (f/14, 1/10 sec, EV+1.3) و ISO 100 گرفته شده است. (سرعت شاتر 1/10 ثانیه)
تصویر بالا با دوربین EOS 5D Mark III و لنز EF24-105mm f/4L IS USM در فاصله کانونی 105mm در اولویت شاتر و نوردهی خودکار (f/8, 1/160 sec, EV+1.3) و ISO 100 گرفته شده است. (سرعت شاتر 1/160 ثانیه)
تصویر بالا با دوربین EOS 5D Mark III و لنز EF24-105mm f/4L IS USM در فاصله کانونی 105mm در اولویت شاتر و نوردهی خودکار (f/4, 1/2500 sec, EV+1.3) و ISO 400 گرفته شده است. (سرعت شاتر 1/2500 ثانیه)
بسته به نوع حرکت های سوژه، تنظیم سرعت شاتر به شما این اجازه را می دهد تا کنترل کنید که حرکت ها چگونه ثبت شوند. ممکن است از یک سرعت شاتر سریع استفاده کنید تا حرکات سوژه را تثبیت کنید و یا با انتخاب سرعت شاتر کُند، حرکات سوژه را به تصویر بکشید.
تار شدن حرکت و لرزش دوربین
دو نوع از تار شدن وجود دارد که عبارتند از “تاری حرکت” و “تاری لرزش دوربین” که هر یک از منبع متفاوتی سرچشمه می گیرند. تاری حرکت زمانی رخ می دهد که سرعت حرکت سوژه سریع تر از سرعت شاتر باشد. از آنجایی که پس زمینه حرکت نمی کند، بنابراین تنها سوژه است که تار می شود. تاری لرزش دوربین زمانی ایجاد می شود که در حین آزاد شدن شاتر دوربین لرزش داشته باشد که در نتیجه آن تصویر تار خواهد شد. در هر دو حالت می توان با افزایش سرعت شاتر از تار شدن تصویر جلوگیری کرد.
تصویر بالا با دوربین EOS 5D Mark III و لنز EF24-105mm f/4L IS USM در فاصله کانونی 105mm در اولویت شاتر و نوردهی خودکار (f/22, 1/2 sec, EV+0.7) و ISO 100 گرفته شده است.
تاری حرکت: تنها سوژه ای که در مرکز تصویر قرار دارد تار شده است.
تصویر بالا با دوربین EOS 5D Mark III و لنز EF24-105mm f/4L IS USM در فاصله کانونی 105mm در اولویت شاتر و نوردهی خودکار (f/11, 1/6 sec, EV+1.0) و ISO 100 گرفته شده است.
تاری لرزش دوربین: کل تصویر تار شده است.
رابطه بین سرعت شاتر و تعداد گام ها
زمانی که سرعت شاتر را مثلاً از 1/30 به 1/60 افزایش می دهیم، این کار باعث می شود طول زمان باز بودن شاتر به نصف کاهش یابد. به این فرآیند “یک گام سریع تر شدن سرعت شاتر” می گوییم. به عبارت دیگر، زمانی که سرعت شاتر را از 1/60 به 1/30 کاهش می دهیم، طول زمان باز بودن شاتر را دو برابر می کنیم و در واقع “سرعت شاتر یک گام کاهش یافته است”.
به طور کلی، سرعت شاتر دوربین های DSLR را می توان علاوه بر یک گام به بازه های با توقف 1/2 و 1/3 نیز تنظیم کرد. برای مثال با استفاده از توقف 1/2، می توان یک گام را به دو بازه از سرعت شاتر تقسیم کرد. مثلاً بین 1/30 ثانیه و 1/60 ثانیه، مقدار 1/45 ثانیه را نیز اضافه نمود. با استفاده از بازه های کوچکتر، مانند همین نصف کردن (توقف ½) که انجام دادیم، می توان میزان نور ورودی به دوربین را با دقت بیشتری تنظیم کرد.
محدوده سرعت شاتر بین دوربین های مختلف متفاوت است.
هر مدل از دوربین ها دارای کران بالا و پایین مشخصی برای سرعت شاتر است، و شما می توانید آزادانه مقادیر موجود در این محدوده را برای سرعت شاتر انتخاب نمایید. با یک دوربین که دارای حداکثر سرعت شاتر بسیار بالای 1/8000 ثانیه است، نه تنها می توانید حرکت های بسیار سریع سوژه را در عکس خود تثبیت نمایید، بلکه می توانید حتی بازترین دیافراگم روشن (کمترین عدد f دیافراگم) را نیز انتخاب نمایید که این ویژگی مزیت های زیادی به طور خاص در عکاسی بوکه دارد. علاوه بر این، در نوردهی خودکار، بسیاری از دوربین ها دارای آهسته ترین سرعت شاتر به آهستگی 30 ثانیه می باشند. اگر می خواهید سرعت شاتر را حتی از این میزان نیز بیشتر کاهش دهید، از عملکرد BULB استفاده نمایید.
